تأثیر سیاست تقنینی بر نرخ رشد جمعیت در ایران

نویسندگان

علی مشهدی

عضو هیئت علمی دانشگاه قم مسعود فریادی

عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران

چکیده

در دهه های گذشته، قوانین و مقررات بسیاری در ارتباط با تنظیم جمعیت در ایران تصویب شده که می تواند بیانگر رویکرد سیاست تقنینی کشور به موضوع جمعیت باشد. در این نوشتار، سیاست تقنینی جمعیتی در ایران از دو جنبه بررسی شده است. نخست اینکه سیاست تقنینی ایران هیچ گاه یک جهت گیری مشخص در زمینه افزایش، کاهش یا تعدیل جمعیت نداشته و دوم اینکه قوانین و مقررات ناظر بر تنظیم جمعیت، صرفاً یکی از عوامل اجتماعی مؤثر بر تنظیم نرخ رشد جمعیت به شمار می آید و عوامل فراوان دیگری مانند عوامل اقتصادی، اجتماعی، نگرش های فرهنگی و همچنین وضعیت محیط زیست و منابع طبیعی نیز در کاهش یا افزایش این نرخ مؤثرند. این مقاله بر این مبنا استوار است که هرچند سیاست تقنینی، نیازمند ثبات در این زمینه است؛ ولی الزاماً نمی توان پذیرفت نظام حقوقی، عامل اصلی در نرخ رشد جمعیت قلمداد می شود؛ چراکه گذشته از تأثیر عوامل گوناگون دیگر، اثبات تأثیر عامل حقوقی بر افزایش یا کاهش جمعیت، مستلزم ارزیابی آثار قوانین و مقرراتی است که در حوزه های مرتبط با جمعیت تصویب شده اند و این ارزیابی تاکنون صورت نگرفته است. همچنین مهم ترین عامل مؤثر در تحقق اهداف یک قانون، داشتن ضمانت اجرایی قوی است؛ درحالی که سیاست های تنظیم جمعیت در تشویق خانواده ها به افزایش یا کاهش فرزندآوری، از ضمانت اجرایی لازم برخوردار نیستند. راهکار پیشنهادی این مقاله، ضرورت حرکت تدریجی نظام حقوقی به سمت تحقق عدالت جمعیتی به جای کنترل آماری در شاخص های جمعیتی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اصلاح مجرمان در سیاست جنایی تقنینی ایران

اصلاح مجرمان در معانی گوناگون خود، رویکردی انسانی در مواجهه با جرم و بزهکاری است که دارای الگوهای مختلف علمی است. گذشته از اینکه این رویکرد، مورد تاکید سازمان ملل متحد است، اساساً متون اسلامی مشحون از آموزه‌ها و راهبردهای اصلاحی است. قانون گذار ایران به صراحت در اصل 156 قانون اساسی این رویکرد را پذیرفته است، مع‌الوصف، مطالعه قوانین عادی و آیین‌نامه‌ها و مقررات موجود حکایت از عدم استفاده کافی و م...

متن کامل

تأثیر ساختار سنی جمعیت و نرخ پس‌انداز بر رشد اقتصادی ایران: با رویکرد رگرسیون چندک

دستیابی به رشد اقتصادی و درآمد سرانه بالا نیازمند شناخت عوامل و امکانات بالقوه اقتصاد می­باشد. عوامل مختلفی همچون نرخ پس­انداز و تغییر در ساختار سنی جمعیت که نشان دهنده­ی پویایی جمعیت می­باشد، می­تواند رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد.هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر ساختار سنی جمعیت و نرخ پس­انداز بر رشد اقتصادی ایران طی­ دوره­ی1393-1345 است. برای این منظور، مدل تجربی تحقیق با استفاده از رگرسی...

متن کامل

تأثیر سیاست مالی بر رشد اقتصادی ایران

پایداری مالی، به‌طور کلی، با سیاست‌های جاری و آتی دولت‌ها مرتبط است. اگر دولت‌ها انتظار نداشته باشند که سیاست‌های جاری و آتی به برقراری محدودیت بین دوره‌ای بودجه منجر شود، به آن سیاست مالی ناپایدار گفته می‌شود. در این پژوهش، دربارة تأثیر سیاست مالی بر رشد اقتصادی ایران، طیِّ دورة 1350 تا 1393، با استفاده از روش ARDL بررسی انجام شده است. از لگاریتم تولید ناخالص داخلی به‌عنوان رشد اقتصادی متغیر واب...

متن کامل

جهانی شدن مقابله با قاچاق انسان و تأثیر آن بر سیاست جنایی تقنینی ایران

اصل جهان‌شمول حقوق و آزادی‌های بنیادین، نشئت گرفته از کرامت ذاتی انسان است و برده‌داری در اشکال کهن و مدرن، آن را نقض می‌کند. صورت مدرن این پدیده با نام "قاچاق انسان"، در سال‌های اخیر رشدی فزاینده یافته و کشورهای       بی‌شماری را به عنوان کشورهای مبدأ، واسطه و مقصد در معرض آسیب قرار داده است. جهانی‌شدن، یکی از عوامل تأثیرگذار بر افزایش قاچاق انسان می‌باشد و مقابله‌ی کارآمد با این پدیده نیازمند...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات جنسیت و خانواده

جلد ۳، شماره ۱، صفحات ۶۷-۹۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023